W polskim prawie handel ludźmi jest zdefiniowany w art. 189a §1 Kodeksu karnego, a jego formy określone w art. 115 §22. Obejmują one m.in. werbowanie, transport, przekazywanie, przechowywanie i przyjmowanie osób w celu ich wykorzystania. Do najczęstszych współczesnych form wykorzystywania ofiar należą:
- praca lub usługi o charakterze przymusowym,
- wykorzystywanie seksualne,
- żebractwo,
- wyłudzanie świadczeń i kredytów,
- handel organami,
- zmuszanie do zawierania fikcyjnych małżeństw.
Rola Straży Granicznej
Z dniem 1 maja 2014 roku Straż Graniczna uzyskała ustawowe uprawnienia do rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw handlu ludźmi i niewolnictwa oraz do ścigania ich sprawców.
Najdynamiczniej rozwijającą się obecnie formą tego przestępstwa jest praca przymusowa, często powiązana z wyjazdami zagranicznymi w celach zarobkowych. W dobie powszechnego dostępu do Internetu, to właśnie sieć coraz częściej staje się miejscem werbowania potencjalnych ofiar.
Skuteczne przeciwdziałanie handlowi ludźmi wymaga współpracy wielu instytucji – administracji rządowej, służb mundurowych i organizacji pozarządowych. Straż Graniczna jest ważnym partnerem w tym systemie, realizując zarówno działania operacyjne, jak i profilaktyczne.
Profilaktyka i edukacja
Funkcjonariusze Straży Granicznej angażują się w działania edukacyjne skierowane do dzieci, młodzieży oraz osób poszukujących pracy w kraju i za granicą. Podczas spotkań w szkołach, uczelniach i instytucjach publicznych informują o zagrożeniach i sposobach unikania ryzyka stania się ofiarą handlu ludźmi.
Gdzie szukać pomocy?
W przypadku podejrzenia handlu ludźmi lub potrzeby uzyskania wsparcia można skontaktować się z:
- Infolinią Komendy Głównej Straży Granicznej – tel. +48 22 500 43 76
- Najbliższą jednostką Straży Granicznej lub Policji
- Numer alarmowy 112 – w sytuacjach nagłych
Dodatkowo wsparcie oferują:
- Fundacja przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu „La Strada” – tel. 22 628 99 99
- Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla Polskich i Cudzoziemskich Ofiar Handlu Ludźmi telefon zaufania dla ofiar i świadków handlu ludźmi +48 22 628 01 20 – (całodobowo) oraz +48 22 628 99 99 (poniedziałek – czwartek 9:00 – 18:00, piątek 9:00 – 14:00*). Pomocy można uzyskać również pisząc pod adres e-mail: kcik@strada.org.pl.
- Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – telefon zaufania dla dzieci i młodzieży: 116 111