Kontrola legalności pobytu cudzoziemców na terytorium Polski polega na wezwaniu cudzoziemca do okazania dokumentów i zezwoleń uprawniających go do pobytu na terytorium Polski, a także środków finansowych niezbędnych do pokrycia kosztów tego pobytu oraz dokumentów uprawniających cudzoziemca do wykonywania pracy czy też prowadzenia działalności gospodarczej.
Kontrolę legalności pobytu legalności może przeprowadzić:
- funkcjonariusz Straży Granicznej,
- funkcjonariusz Policji,
- upoważniony pracownik Urzędu do spraw Cudzoziemców,
- upoważniony pracownik urzędu wojewódzkiego,
- funkcjonariusz Służby Celnej.
Wymagane dokumenty
Upoważnione organy, przeprowadzając kontrolę legalności pobytu cudzoziemców w Polsce, mogą żądać okazania:
- zaświadczenia o zwrocie karty pobytu, polskiego dokumentu podróży cudzoziemca lub polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca, ważnego do czasu opuszczenia Polski – w wypadku cudzoziemca, któremu cofnięto zezwolenie na pobyt,
- dokumentu podróży przewidzianego w konwencji genewskiej,
- tymczasowego dokumentu tożsamości cudzoziemca,
- tymczasowego polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca,
- polskiego dokumentu tożsamości cudzoziemca,
- polskiego dokumentu podróży dla cudzoziemca,
- zezwolenia na pobyt stały,
- zezwolenia na pobyt czasowy,
- karty pobytu,
- wizy,
- paszportu,
- dokumentu podróży i dokumentów uprawniających cudzoziemca do pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- środków finansowych przeznaczonych na pokrycie kosztów,
- utrzymania cudzoziemca w trakcie jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
- podróży powrotnej cudzoziemca do państwa pochodzenia lub zamieszkania,
- tranzytu cudzoziemca przez terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do państwa trzeciego, które udzieli pozwolenia na wjazd,
- dokumentu potwierdzającego możliwość uzyskania środków, o których mowa w pkt 2, zgodnie z prawem,
- dokumentów uprawniających cudzoziemca do wykonywania pracy, prowadzenia działalności gospodarczej lub powierzenia wykonywania pracy zezwolenia na pracę:
- oświadczenia o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi, zarejestrowanego we właściwym powiatowym urzędzie pracy,
- umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej (czyli umowy zlecenia lub o dzieło),
- dokumentów potwierdzających uzyskanie przez cudzoziemca prowadzącego działalność gospodarczą wpisu do ewidencji działalności gospodarczej,
- dokumentów potwierdzających cel i warunki pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
- dokumentu potwierdzającego, że wjazd na terytorium Polski jest związany z wykonywaniem czynności zawodowych,
- zaproszenia, rezerwacji hotelowej itd.
Z kontroli legalności pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sporządza się protokół w którym stwierdza się wyniki kontroli, które są podstawą do wszczęcie postępowania administracyjnego o zobowiązaniu do powrotu lub udzielenia zgody na pobyt ze względów humanitarnych albo zgody na pobyt tolerowany.